Սիսիանի պանթեոնը անգթորեն ընդարձակվել է…
Բայց այս պանթեոնը մահվան մասին չէ, այլ` հավերժումի, այս պանթեոնը զոհվելու մասին չէ, այլ` հերոսացման, այս պանթեոնը պարտության մասին չէ, այլ` զենքը ձեռքին մինչեւ վերջ հանուն հայրենիքի նահատակության …
Այս պանթեոնը քաղաքակիրթ աշխարհի անբարոյականության մասին է ու աշխարհում բարոյականության պարտության մասին, նաեւ` աշխարհի խիղճը արթուն պահելու մասին:
Այս պանթեոնը մեր անավարտ թռիչքի եւ թռիչքը ավարտին հասցնելու աներեր երազանքի մասին է…
Այս պանթեոնը եղեռնը մերժելու, եղեռնագործին հավետ նզովելու, եղեռնազարկի վերըձյուղվելու, ապրելու, կաղնիանալու անկասելի ընթացքի մասին է…
Այս պանթեոնը 21-րդ դարի քաղաքակիրթ մարդու ամոթն է ու խարանը…
Այս պանթեոնը էլի ուրիշ շատ բաների մասին է…մեր հավաքականության, մեր միասնական լինելու, մեր համախմբումի, մեր վրեժի, մեր հատուցման, հայրենի հողը մեզանով սերմանելու եւ հայորեն սիրելու ու հայորեն պահելու մասին…
Այս պանթեոնը մեր այն ոսկեհատիկ սերմի մասին է, որ պահ տվեցինք հողին` մի օր ոսկեհասկերը հնձելու համար, այս պանթեոնը ճակատագրի այն սերնդի մասին է, որի զավակը կրակներից ծնված մեր հուր–հեր Վահագնը պիտի լինի, ոսոխ Բելին տապալող մեր հաղթական Հայկը, մեր Ծուռ Դավիթը, մեր Թուր Կեծակին…
Այս պանթեոնը անպարտների մասին է, արժանապատիվների մասին, հպարտների մասին է, մեռնելով–հառնողների մասին…
Այս պանթեոնը որդեկորույս մայրերի, այրիացած կանանց, որբացած զավակների, չծնված երեխաների, հայրերի լռության, մայրերի ցավի մասին է, բայց եւ նրանց հավերժ երախտապարտ լինելու մասին, նրանց հավերժ շնորհակալ լինելու մասին, նրանց առջեւ խոնարհվելու մասին…
Այս պանթեոնը մեր ամենօրյա աղոթքի մասին է, հայերեն եկող դարերի մասին, հավերժ փառքերի ու հավերժ խոնարհումների մասին, ու երբեք չի խոտակալի այն ճանապարհը, որ դեպի պանթեոն է տանում…
Այս պանթեոնը մեր մասին է… Ընկածներին խոնարհվելով` մեր հավերժումի մասին, նրանց խնկարկելով` մեր ինքնամաքրումի մասին, նահատակների առաջ երդվելով` նրանց վրեժը լուծելու մասին, նրանց արյան վրա մեր կերտվող հաղթանակի բերդը կառուցելու մասին …
Արեւհատ ԱՄԻՐՅԱՆ
27.09.2021
«ՑԱՎԻ ՓՈՐՁՈՒԹՅՈՒՆ. 44-օրյա պատերազմ» գրքի առաջաբանը